روايت خواندني تراكتوري ها از زبان يك استقلالي

روايت خواندني تراكتوري ها از زبان يك استقلالي بسياري از بيگانگان و دنباله هاي شان در داخل، بارها خواستند از شور و حرارت اهل تبريز و اروميه و شايد هم زنجان، ماهي قوميت گرايي و جدايي طلبي صيد كنند، اما ديري است كه سنگ شان فقط بر سر خودشان اصابت كرده است. به گزارش حوزه وب گردي باشگاه خبرنگاران، حسين قدياني در نوشته ي اخير وبلاگ خود (قطعه26) به بحث درباره ي فوتبال و تيم تراكتورسازي پرداخته است. از حضور خودش در آخرين بازي تراكتور و استقلال گفته و كم لطفي تماشاچيان با تمسخر آذري زبان ها را نقد كرده است. قدياني نوشت: لختي كه سايه درخت تبريزي افتاد بر سر ليگ برتر، حرارت اين گوي و اين ميدان ۲ صد چندان شد. حالا چرخ فوتبال اين مرز و بوم را تراكتور مي چرخاند؛ گيرم كه آذري ها “تراختور” صدايش مي زنند. جمعه اي پيامك يك دوست، سر به هوايم كرد و كرمش دوباره افتاد در وجودمان كه برويم استاديوم. بارها پرده برداشته ام از آبي بودنم، اما آنچه پاي مرا به ورزشگاه باز كرد، استقلال نبود، تراكتور بود، اما نه تراكتورسازي تبريز، كه تماشاگران خون گرمش. ديدن اين تبريزي هاي استوار، خودش برايم موضوعيت داشت؛ به قولي گور باباي بازي! رفته بودم فوتبال را با لهجه شيرين شهريار ببينم و بشنوم كه چگونه هورا مي كشند براي تيم محبوب شان، اهالي حيدربابا. از ترس ترافيك قبل، و به خصوص بعد از بازي، ياور آپاچي بچه ها را استاد كرديم. از ترس تخمه هاي پوك و پوچ دست فروش ها ۲۰۰۰ تومان آفتاب گردان خريديم از سوپرماركت دهكده المپيك كه ديگر باهاش رفيق شده بوديم. گذشته از اين ۲ ترس، از ترس اينكه مبادا استقلال اولين باختش را در فصل جديد، آنهم قبل از دربي دشت كند، ترك آپاچي، يعني “علي موبايلي” داشت زير لب “وان يكاد” مي خواند. حتي روزگار فوتباليست بودن هم اعتقادي به هزينه كردن اين اذكار، براي چنين مسابقاتي نداشتم. يك بار عمران عزتي، مربي مان در تيم نوجوانان پاس، آخر تمرين، در زمين پليس نازي آباد، كشيد مرا كنار كه چرا بازي قبل، مچ بند سبز نيانداختي؟! مگر به كمك ائمه اعتقاد نداري؟! حيف كه آن زمان هنوز سبزهاي اموي خودنمايي نكرده بودند، و الا پاسخم به مربي شنيدني مي شد!! آن زمان اما به همين بسنده كردم كه لابد تيم رقيب هم براي پيروزي بر ما متوسل به دعا مي شود؛ اين وسط خدا بايد دعاي كدام يك از ما را برآورده كند؟! گمانم بس باشد همان يك “ياعلي” كه ورزشكار مي گويد. جوشن كبير هم دست بگيري، چه فايده مي كند اگر رقيب هم بر دين تو باشد و پر از راز و نياز؟! مسابقه نوجوانان پاس و پرسپوليس كه “ام يجيب” نمي خواهد. حالا بازي ايران باشد و آمريكا، يك چيزي! بگذريم كه حميد استيلي روزگاري كه سردبير مجله “ياد ماندگار” بودم، به خود من گفت: آن هد، گل نمي شد، اگر كه نذر نكرده بودم شاد كنم دل خانواده شهدا را. لابد بر همين اعتقاد است حميد استيلي، كه در فلان شوي سياسي-ورزشي، علي الدوام شعار “استيلي بي غيرت” را پخش مي كنند. حميد استيلي اي كه لااقل غيرتش از امثال بعضي شومن ها خيلي بيشتر است. اينقدر استاديوم رفته ام كه بدانم شعار تماشاگر اغلب باد هواست. به ويژه آن دست از شعارها كه حاوي ناسزاست. همين ها كه امروز در هر كوي و برزني، شعار “علي دايي” را دست گرفته اند به مزاح، روزگاري آه از نهاد جناب شهريار، -نه آن شهريار!- درآوردند كه “دايي بايد برقصه”! سراغ دارم حتي در يك بازي ملي، موضع تماشاگران در مورد علي دايي، چند بار عوض شد؛ توپ خراب مي كرد، مي شد ديو، اما گل كه مي زد، مي شد فرشته! اينكه بي غيرت خواندم بعضي ها را دليل دارم؛ مي بيني شومن فلان برنامه قصد تخريب تراكتورسازي تبريز را دارد، عدل دوربين كذايي را مي گذارند جلوي دهان آن جوانك، كه معتقد است تراكتور بعد از بارسلونا بيشترين تماشاگر را دارد!! آيا آن برنامه، رسانه لر و ترك و گيلكي و مازني و سيستاني و خوزستاني هم هست؟! يعني ميان آن همه تبريزي، آن همه هوادار تراكتور، آن همه جوان از نسل ستارخان و باقرخان، هيچ كسي نبود كه از حق تراكتور، با همان لهجه قشنگ، درست دفاع كند؟حتم دارم كه حرفه اي بودن، با مريض بودن، و ايضا بي غيرتي فرق دارد، و الا غيرت طرفداران تراكتور را، هر چند نفر كه باشند، هيچ كجاي دنيا ندارد، حتي هواداران بارسلونا. بارسلونا كجا جايي ميهمان بوده كه اينچنين هوادارانش، مات و مبهوت كنند تماشاگران تيم ميزبان را؟! اين نسخه طلايي فقط و فقط براي تراختور كشيده شده و تنها مختص بخشي از فوتبال خاص ايران است. بگذريم كه ساعتي قبل از بازي رسيديم استاديوم. از همان محوطه پاركينگ ورزشگاه، صداي كري خواني مي آمد و حجم ماشين، خبر از اين مي داد كه استاديوم، غلغله است. هنوز بازيكنان ۲ تيم براي گرم كردن به ورزشگاه نيامده بودند، اما ضلع شمالي ورزشگاه در هر ۲ طبقه پايين و بالا اختصاص داشت به پرچم سرخ تراكتور و هواداراني كه داشتند به ما آبي ها طعنه مي زدند خيل حضورشان را با اين شعار كه “استقلال به شهر ما خوش آمدي”! يعني كه تراكتورسازي در هر كجاي اين مرز و بوم بازي دارد، آنقدر هوادار دارد كه احساس غربت نكند. اگر از شاهين بوشهر عبور كنيم، تراكتورسازي تبريز در چنين پديده اي يك استثناست. استثنايي كه البته باعث پاره اي كج فهمي ها شده است. برخي اين حضور رويايي را دال بر روحيه جدايي طلبي آذري هاي عزيز گرفتند و تا مي توانستند كوفتند بر طبل اباطيل خود. اين حضور اما نه فقط سياسي نيست، كه اتفاقا دلالت دارد بر يك مزاج خوب و محبوب از جانب آذري ها. اين روحيه منحصر به فرد ترك هاي ايراني، كه كاملا بومي و اجتماعي و فرهنگي است، اين است كه ترك جماعت، قدر آنچه را دارد، مي داند و از داشته هايش به خوبي محافظت مي كند. تراكتورسازي و در مرتبه اي نازل تر، ماشين سازي، دارايي فوتبالي تبريزي هاست و ايشان به خوبي قدر مال شان را مي دانند. همچنان كه در سطح و عمقي متفاوت و غير قابل قياس، قدر انقلاب اسلامي را مي دانند. از همين روست كه اصلي ترين شعار فوتبالي تيفوسي هاي شهر تبريز، بر همان وزن شعار محبوب “آذربايجان اوياخدي، انقلابا داياخدي” تنظيم مي شود. بسياري از بيگانگان و دنباله هاي شان در داخل، بارها خواستند از شور و حرارت اهل تبريز و اروميه و شايد هم زنجان، ماهي قوميت گرايي و جدايي طلبي صيد كنند، اما ديري است كه سنگ شان فقط بر سر خودشان اصابت كرده است. اول انقلاب در غائله هاي منتصب به خلق، بصيرت و هوش و ذكاوت ترك ها زبانزد همه ايرانيان بود و اين قوم، در حفظ وحدت و يك پارچگي ايران عزيز، از ممتازان بود. حتي در فتنه ۸۸ بعضي ها خيال مي كردند كه چون فلاني، داماد فلان جاست و چون بهماني اهل همان جاست، پس ترك ها در فتنه به سمت سران فتنه غش خواهند كرد! طرفه حكايت اين جاست كه اگر ما در تهران و خيلي هاي ديگر در شهرستان هاي ديگر، به يوم الله ۹ دي مي نازيم، ليكن در تبريز، يك روز زودتر از ۹ دي، يعني ۸ دي، يوم الله شان بود. الحق كه در بصيرت، آذري زبان ها پيش تازند و نمونه. در تمام ايام فتنه چه بسيار كه سعي كردند از سيل شور و خيل حضور طرفداران تراكتورسازي، سوء استفاده كنند و شعاري عليه جمهوري اسلامي صيد كنند، اما هرگز اين اتفاق رخ نداد. بيچاره اين سايت مفلوك بالاترين كه حتي خشك شدن آب درياچه اروميه و مباحث مربوط به انقراض نسل “آرتميا” را هم مي خواست سياسي كند و تمنا داشت از طرفداران تراكتورسازي كه در بازي با استقلال، به همين بهانه، شعاري عليه نظام سر دهند، اما آذري هاي دوست دار درياچه اروميه، مثل همه ايرانيان، حواس شان جمع بود و پهن هم بار بالاترين نكردند. عليرضا فرزند يكي از دوستان پدرم كه از تبريز، گوله كرده بود تا به تهران بيايد و از نزديك، تشويق كند تراختور را، جواب قشنگي به سايت بالاترين داد. عليرضا مي گفت، يعني با همان لهجه قشنگ آذري مي گفت: “من نمي دانم چرا اين سايت بالاترين، اينقدر از مال، بلكه منال جمهوري اسلامي بالا مي رود؟! انگار سپاه، شايد هم بسيج، مي گرداند اين سايت را كه همچين بالا مي روند از مال و منال و قيل و قال و دريا و درياچه ملت ما!! اگر كه انتقال رود ارس ممكن نشد، و اگر كه دريچه سدها به سمت درياچه، كارشناسانه تشخيص داده نشد باز كردنش، كاري ندارد كه! با اشك اوباما و هيلاري كلينتون و نتانياهو و ديويد كامرون و ملك عبدلي، پرش مي كنيم”!! آري! همين بي جنبه بازي ها را درآورده بالاترين كه هيلاري كلينتون همين چند وقت پيش اذعان كرد كه در فضاي سايبر، آمريكا از پس جمهوري اسلامي بر نيامده، و سايبري هاي طرفدار آمريكا -نقل به مضمون- به شاخ گاو زده اند ماليات مردم بدبخت آمريكا را. حال بماند كه در آن گير و دار، با چه مكافاتي پيدا كردم عليرضا را! استاديوم آزادي، وقتي جمعيت ۱۰۰ هزار نفري به خود مي بيند، متاثر از اين همه تراكم موبايل، در يك مكان معين و محدود، كمي سخت آنتن مي دهد، كه همين را هم بالاترين برداشت و نوشت كه آنتن ها را جمهوري اسلامي پرانده بود!! جمهوري اسلامي البته با همين “آذربايجان اوياخدي، انقلابا داياخدي”، پرانده، اما نه آنتن، كه برق ۳ فاز، از كله كاخ سفيد. نشان به نشان بيداري اسلامي. صحبتم كه با عليرضا تمام شد، او رفت سمت تبريزي ها و من برگشتم پيش بچه ها در طبقه دوم ورزشگاه، زير مشعل. اول بازيكنان استقلال وارد زمين شدند و بعد هم قرمزهاي تبريز كه گرم كنند خودشان را. استاديوم تقريبا پر شده بود. تبريزي ها اعتراض داشتند به كمي جاي شان، كه انصافا حق هم داشتند و خيلي بغل تو بغل و متراكم نشسته بودند، اما خب، چه كار مي شد كرد كه استقلال، ميزبان بود!! نكته قشنگ اين لحظات قبل بازي، آنجا بود كه استقلالي ها بازيكنان سابق شان در تيم تراكتورسازي را تشويق مي كردند و تبريزي ها هم جاسم كرار عراقي را كه خداوكيلي در اين بازي گند زد و هنوز خيلي مانده تا جا بيافتد در استقلال. بگذريم كه اصلا مانده ام چرا مي رويم و از عراق بازيكن مي آوريم؟! چه بسيار بازيكن جوان خودمان از همين تبريز و تهران و بوشهر و… كه بايد پشت خط جاسم كرار بمانند و ذخيره امثال اين بازيكن شوند كه انصافا حاشيه فوتبالش، بيشتر از متن بازي اش است و از بس در اين بازي دريبل زد و توپ لو داد كه هر لحظه تماشاگر توقع تعويضش را داشت، اما گمانم پرويز مظلومي، شهامت و جرئت تعويض ستاره عراقي خود را نداشت. همين گستاخي هاست كه يكي را مي كند امير قلعه نوعي و يكي را هم پرويز مظلومي! آنچه در ادامه مي خواهم بنويسم، از متن و حاشيه ۹۰ دقيقه بازي است و ترجيحم بر اين است كه بند بند باشد: يك: صداي هوراي تبريزي ها بعد از ۳ گلي كه وارد دروازه ما كردند، بسي مهيج، بي مثال، باورنكردني و البته گوش خراش بود! انگار كه ۲۰ هزار نفر نشسته در يك محدوده ۱۵ هزار نفري نبودند، انگار كل ورزشگاه را پر كرده بودند. زياد تجربه استاديوم آزادي دارم، اما اين هوراي بعد از گل، حتي در بازي هاي ملي هم بي مثال بود. دو: گذشته از حنجره تيفوسي هاي تراكتور، وقتي كه براي تيم شان در خلال بازي دست مي زنند، واقعا ديدني و شنيدني است. بايد باشي و ببيني و بشنوي. ما و دور و وري هاي مان كه مانده بوديم از ارتعاش اين صدا. يكي پيشنهاد داد اگر اينجا همچين مي كنند، يك تور گردشگري بايد برويم استاديوم خودشان در تبريز. من گفتم: تور تراختور! سه: اين وسط يك چيز دلم را شكاند. كري خواني و تيم من و تيم تو و از اين حرف ها كه قطعا نمك استاديوم است، اما تمسخر زبان، لهجه و آئين يك قوم، قطعا كار ناصوابي است. اين متاسفانه خصلت غلط ما تهراني هاست كه هر جا از شهرستاني ها كم مي آوريم، متوسل به ناسزا و تمسخر مي شويم. آن رشتي و آن تبريزي و آن لر، نه فقط هيچ كم از استعداد و هوش من و شماي پايتخت نشين ندارد، كه ديديم در يك شرايط برابر و تازه! با ميزباني ما ۳ بر ۲ هم برنده شدند. اين پختگي و نخبگي و چيرگي، البته كه فقط مختص فوتبال نيست. طنز قضيه اين جاست؛ مگر ما كه تهراني هستيم، رگ و ريشه همه مان به دهات “طهران” برمي گردد؟! من كه اعتراف مي كنم و افتخار كه زبان اصل و نسبم آذري است، و شماي خواننده هم اگر حتي تهران نشين باشي، يا مادرت اهل جنوب است و يا پدرت اهل غرب. تهران شهري است پر از ترك و لر و عرب و… خوب يا بد، شهر ديگرنشيني است. گاهي فلان ناسزا كه به آن قوم نثار مي كنيم، اگر كمي دقت كنيم در شجره اجدادي مان، عينا برمي گردد به خودمان. مگر نه؟! چهار: اما چرا همچين شده است؟! اين ناسزاها معلول است نه علت. جماعت استاديوم برو، از پايين ترين طبقات جامعه اند. وقتي كه تو راي شان را آدم حساب نمي كني، وقتي كه تو راي اشراف مرفه نشين و آقازاده ها و نه رفسنجان، كه جون رفسنجان را، همچون يك سيلي بر صورت پابرهنه ها مي كشي، و خيلي چيزهاي ديگر، كار را مي رساند به تخليه كردن، بعد از فحش دادن. فحش بد است، اما ركيك ترين فحاشي، نوشتن نامه سرگشاده است عليه راي پابرهنه ها. وقتي اشرافيت، شورش مي كند بر جمهوريت، و وقتي با لكنت زبان، بايد حقت را بگيري، ناسزا تنها سخني است كه بدون لكنت بيان مي شود و البته كاش بسترش فراهم نشود. پنج: نمي خواهم تلخ تمام كنم اين نوشتار را. آن ناسزا كه گفتم، مال دقايقي از بازي بود. همين حضور حماسي تبريزي ها در تهران، همين بي اعتنايي شان به رسانه هاي دشمن، همين دربي هفته بعد در تهران، يعني كه ما بر خلاف خيلي از كشورها “ملت” داريم و مواجه نيستيم با خطر بي ملتي كه مثلا انگليس با آن مواجه است. در انگليس، هواداران منچستر، شايد ملت باشگاه شياطين سرخ باشند، اما ملت انگليس نيستند. ديويد كامرون و كاخ سلطنتي، انگليس را بي ملت كرده اند. كشوري كه مجبور باشد، جور نداشتن ملت را با سم اسب و دندان سگ، بكشد، فرق مي كند با كشوري چون جمهوري اسلامي كه از ورزش گرفته تا سياست و فرهنگ، عرصه را براي حضور ملت فراهم مي كند؛ با هر سليقه و عقيده و از هر تيره و طائفه اي. خوب است هر حكومتي اگر واقعا مردمي است، با ملتش دفع شر كند. با چيزي در مايه هاي ۹ دي. *** و اما روزي روزگاري يكي از نويسنده هاي مملكت ما كه آن زمان در جناح متعهد خودش را تعريف مي كرد و حالا شده مصداق آن مثل “كه طرف را به ده راه نمي دادند، سراغ كدخدا را مي گرفت”، در نقد يكي از دربي هاي سال هاي گذشته كه رفته بود استاديوم، برداشت نوشت كه اين جوانكان كجا و بسيجيان لشكر ۲۷ محمد رسول الله كجا؟! نويسنده آن مقاله اشاره داشت به حضور ۱۰۰ هزار نفري قبل از اعزام جوانان اين مرز و بوم در ورزشگاه آزادي در سال هاي جنگ. آن مقاله را كه خواندم، بي سليقه تشخيص دادم نويسنده اش را. ما هرگز ۲ ملت نداريم. ما هرگز ۲ نسل داريم. ما هرگز ۲ گروه از نسل جوان در حال حاضر نداريم. نمي گويم اختلاف نيست، هست، اما ملت، يكي بيش نيست. همان ملت ۸ دي اند كساني كه تراختور را جانانه تشويق مي كنند و همان ملت ۹ دي اند طرفداران آبي و قرمز. خط كشي كردن ملت كار غلطي است. بسيجيان لشكر ۲۷ محمد رسول الله و ايضا لشكر عاشوراي آذري ها مگر از آسمان نازل شده اند؟! يا پدران ما بودند و يا برادران ما. جواني كه استاديوم مي رود براي اينكه فوتبال ببيند، برادر و يا شايد خود همان جواني است كه استاديوم مي رود تا از آنجا اعزام شود منطقه. عده اي حتي آن روز هم كه ادعاي تعهد داشتند، بصيرت نداشتند. جواناني كه عاشقانه تراكتور را تشويق مي كنند و ما را مشتاق “تور تراختور”، پهن هم بار سايت بالاترين نكردند. برادر كوچك عليرضا مي گفت: بالاترين كيلويي چند است داداش؟! بگذريم كه داداش را گفت “قارداش”! به او گفتم: قاراداش! بالاترين نام درياچه اي است در فضاي سايبر كه بعد از انقراض اسب تراوا خشك شد!! /ط



  • [ 1 ]